Uşağın danışıq bacarığını və diqqətini inkişaf etdirmək üçün bunu yalnız məktəb və bağçada deyil, evdə də etmək olar. Aşağıdakı oyunlar uşağınızın söz ehtiyatını artırmağa, düşüncəsini inkişaf etdirməyə və əyləncəli vaxt keçirməyə kömək edəcək.
1. “Təsvir et və tap”: Uşaq ətrafındakı əşyələri təsvir edir, böyüklər isə təxmin edir. Bu oyun lüğət ehtiyatını və detallara diqqəti inkişaf etdirir. Məsələn: top – “parlaq, yüngül, uçar” və ya pişik – “zolaqlı, miyiyən, süd sevər”. Məsləhət: uşağınıza xahiş edin ki, əşyəni müxtəlif sifətlərlə — rəng, ölçü, forma, tekstura ilə — təsvir etsin.
2. “Nədən hansı şey yaranır?”: Uşaq yemək, oyuncaqlar və ya ev əşyalarının tərkibini sadalayır. Hər şey ola bilər: sandviç, çanta, oyuncaqlar və s. Məsələn: sandviç – “çörək, pendir, pomidor, xiyar”, çanta – “kəmərlər, qapanma, cib, qolu”. Tövsiyə: daha böyüklər üçün oyunu çətinləşdirin — uşağınız qeyri‑adi kombinasiyalar fikirləşsin və niyə uyğun olduqlarını izah etsin.
3. “Şirə hazırlayaq”: Oyunu sanki şirə hazırlamaqmış kimi oynayın. Uşaq sifət və söz formalarını öyrənir. Məsələn: “Almadan hansı şirə olur?” — “almaşı” və ya “Alma şirəsi nədir?” — “malma şirəsi”. Tövsiyə: müxtəlif meyvə və tərəvəzləri qarışdıraraq yeni dadlar uydurun.
4. “Ne görür?” / “Nə edir?”: Uşaq cümləni uyğun sözlə tamamlayır, fel və ifadə quruluşunu öyrənir. Məsələn: “İt ulayır, pişik isə…” — “miyiyir”; “Quş uçar, balıq isə…” — “üzər”. Tövsiyə: uşağı uzadılmış cavablar verməyə təşviq edin: “quş uçar yüksəkdə”, “balıq akvariumda üzür”.
5. “Əks mənalı sözlər”: Uşaq bir söz deyir, ana‑ata isə onun əks mənasını tapmağını istəyir — bu, lüğəti və məntiqi düşüncəni genişləndirir. Məsələn: “isti – soyuq”, “gurultulu – səssiz”. Tövsiyə: çətinləşdirilmiş variantlar da mümkün — söz birləşmələri və ya situasiyalar təsvir edin.
6. “Müəyyən hərfdən başlayan / sözün son hərfi ilə”: Oyun səs və söz üzərində diqqəti artırır, lüğəti genişləndirir. Məsələn: “S” hərfi: “günəş, it, sapoq”; son hərfi ilə: “top” → “piştaq”. Tövsiyə: oyunu yarışa çevirin — kim 1 dəqiqə ərzində daha çox söz deyə bilsə.
7. “Yeyilən – yeyilməyən”: Uşaq dediyiniz sözü qiymətləndirir — bu ədəd yeyilə bilər, yoxsa yox. Bu oyun üstünlük vermə, təsnifat və düşünmə bacarığını artırır. Məsələn: “yerkökü” — yeyilə bilər; “daş” — yeyilə bilməz. Tövsiyə: bəzən oyunu maraqlı etmək üçün toplar, oyuncaqlar kimi predmetlər də istifadə edin.
